Pisałem już, że zakaz konkurencji może wynikać nie tylko z zawartej pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą umowy, ale także z podstawowych obowiązków pracownika wskazanych w art. 100 k.p. Podstawowym obowiązkiem pracownika jest dbanie o dobro zakładu pracy, czyli nieszkodzenie pracodawcy. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w Wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2010r. (sygn. akt III APa 3/10), w którym Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz pracodawcy odszkodowanie ostatecznie w wysokości
26 377,56 zł.

Pozwany będąc zatrudniony u powoda prowadził równolegle działalność konkurencyjną (własną działalność gospodarczą), której zakres pokrywał się z tą prowadzoną przez pracodawcę. Pozwany pracownik miał dostęp do tajemnic firmy, znał marże na sprzedawane urządzenia, roboczogodziny, przygotowywał oferty dla kontrahentów, znał ceny urządzeń, miał dostęp do informacji technicznych i kontrahentów. Pracownik nie poinformował swojego pracodawcy o prowadzeniu działalności konkurencyjnej. Pozwany współpracował z klientami pracodawcy przejmując ich. Pracodawca nie zawarł z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji.

Sądy orzekające w sprawie stanęły na stanowisku, że już sam fakt prowadzenia identycznej działalności co pracodawca stanowi naruszenie podstawowego obowiązku pracownika wynikającego z art. 100 § 2 pkt 4 k.p. Sąd Okręgowy uznał, że wysokość szkody powoda odpowiada 15 % zysku jaki osiągnął pozwany sprzedając swoje usługi podmiotom co do których prowadził działalność konkurencyjną. Sąd Apelacyjny uznał, że szkoda wyrządzona powodowi obejmuje wartość usług jakie pozwany świadczył na rzecz innych klientów powoda, wymienionych w apelacji oprócz uznanych przez Sąd I instancji a co do których sam pozwany przyznał, że byli klientami powoda.

Sąd Apelacyjny podkreślił, że „zatrudnianie pracowników jest związane z realizacją celów, dla których jest prowadzona działalność gospodarcza i to pracownik poprzez świadczenie pracy realizuje cele pracodawcy wynikające z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W sytuacji, gdy pracownik konkuruje własną działalnością gospodarczą z pracodawcą, pozycja pracodawcy jako konkurenta jest znacznie osłabiona w stosunku do konkurencyjnej firmy pracownika. To bowiem pracownik zna mechanizmy rynkowe i zasady działania pracodawcy a ta wiedza pozwala mu na elastyczne prowadzenie własnej działalności gospodarczej”.

Podstawy odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną działalnością konkurencyjną można szukać w art. 114 k.p., który stanowi, że pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach niniejszego rozdziału. Zgodnie z art. 119 k.p. odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Orzekając w w/w sprawie Sąd Apelacyjny stanął na stanowisku, że odpowiedzialność pracownika wynika także z art. 122 k.p. (jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości). Sąd uznał, że „pozwany, przejmując klientów powoda, umyślnie wyrządził szkodę pracodawcy”. Jego odpowiedzialność nie jest zatem ograniczona do trzykrotności wynagrodzenia.