Umowa o zakazie działalności konkurencyjnej w czasie trwania stosunku pracy zawierana jest w interesie pracodawcy, zwykle w czasie zatrudniania pracownika. Może też być zawarta w trakcie trwania stosunku pracy. Pewnie zastanawia Cię kwestia co się dzieje gdy nie zawarłeś z pracownikiem takiej umowy? Czy pracownik ma wtedy prawo prowadzić działalność konkurencyjną? Odpowiedź na powyższe pytania ma dla wielu pracodawców ogromne znaczenie praktyczne.
Dobra wiadomość dla pracodawcy jest taka, że obowiązek pracownika powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej wynika nie tylko z oddzielnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy, której strony mogły nie sporządzić lub mogła ona okazać się z różnych względów nieważna. Pamiętać należy o podstawowych obowiązkach pracownika wskazanych w Kodeksie Pracy (dalej skrót k.p.) w art. 100 § 2 pkt 4 i 5. Stanowią one, że: Pracownik jest obowiązany w szczególności 4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę; 5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach. W zakres podstawowych obowiązków pracownika wchodzi także działalność konkurencyjna, o ile faktycznie szkodzi lub może szkodzić interesom pracodawcy.
Oczywistym jest, że działalność gospodarcza prowadzona jest dla osiągnięcia zysku. Nie da się pogodzić bezkolizyjnie pracy w podmiocie gospodarczym (u pracodawcy) z własną działalnością gospodarczą, jeżeli zakresy tej działalności się pokrywają. Sam fakt prowadzenia działalności konkurencyjnej w stosunku do pracodawcy należy uznać za naruszenie dobra zakładu pracy.
Naruszenie tych obowiązków przez pracownika może spowodować:
- Możliwość rozwiązania z nim stosunku pracy (zależnie od konkretnego przypadku za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia).
- Odpowiedzialnością pracownika za wyrządzoną pracodawcy szkodę na podstawie art. 114-122 k.p. czyli możliwość dochodzenia przez pracodawcę odszkodowania.
Obowiązki pracownika wymienione w art. 100 k.p. obowiązują jedynie w czasie stosunku pracy, a nie po jego ustaniu. Są to bowiem obowiązki pracownika. Jak zabezpieczyć swoje przedsiębiorstwo gdy stosunek pracy ustaje, a pracownik miał dostęp do kluczowych informacji stanowiących o istocie działalności? Pamiętaj – jeżeli pracownik, ma mieć dostęp do szczególnie ważnych informacji dotyczących twojego przedsiębiorstwa, których ujawnienie mogłoby narazić Cię na szkodę, możesz i powinieneś zabezpieczyć swoje interesy przez zawarcie z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. O tym jak to zrobić dowiesz się czytając moje kolejne wpisy. [Odnośnik].
Ponadto, w niektórych sytuacjach działalność pracownika może także naruszać przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie i rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji i wiadomości. W kolejnych wpisach poruszę i ten temat. [Odnośnik]